Tırnak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Tırnak mantarı hem sağlık hem kozmetik nedenlerle kişide rahatsızlık hissine neden olabilen yaygın bir sorundur. Tırnak mantarı tek bir tırnakta görülebilir ya da birden fazla tırnağa yayılabilir. Temel olarak tırnakların renginin bozulmasına, kalınlaşmasına ya da kenarlarının parçalanmasına neden olan bir sağlık sorunu olarak tanımlanabilir.

Tırnak mantarı tırnak ucunun hemen altında beyaz ya da sarı bir nokta olarak başlasa da zaman içinde yaygınlaşabilir. Hafif durumlarda kişide rahatsızlık hissi uyandırmayabilir ve tedavi ihtiyacı oluşturmayabilir. Bazı durumlarda ise tırnak mantarı dolayısıyla tırnakla ağrılı ve kalın bir hâle gelebilir.

Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Tırnak mantarı sorunu bulunan tırnaklarda en sık karşılaşılan belirti tırnak dokusundaki kalınlaşmadır. Tırnaklarda şekil bozukluğu ve hafif bir koku oluşabilir. Ufalanan ya da düzensiz bir yapının görüldüğü tırnaklarda kahverengi ya da beyaz-sarı renk değişiklikleri ortaya çıkabilir. Ayak tırnaklarında mantar görülme sıklığı el tırnaklarına göre daha fazladır. 

Tırnak mantarı için yapılan kişinin kendi kendine uygulayabileceği bakımlar işe yaramadığı takdirde tırnak rengi giderek değişebilir, tırnak kalınlaşabilir ya da deforme olabilir. Bu durumda doktora başvurmak gerekir.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Tırnaklarda görülen mantar enfeksiyonlarına fungus olarak adlandırılan çeşitli organizmalar sebep olmaktadır. Bunun dışında maya ve küflerin de tırnak enfeksiyonarına neden olması riski vardır. Tırnaklarda gözlemlenen mantar enfeksiyonu her yaş grubunda ortaya çıkabilmekle birlikte yaş almayla birlikte tırnak mantarı görülme sıklığı artar. Bunun temel nedeni yaş almayla birlikte tırnakların daha kuru ve kırılgan bir dokuya sahip olmasıdır. Kuru doku nedeniyle tırnaklar çatlar. Mantarlar ise bu çatlaklara çok daha kolay bir şekilde girip yerleşebilir. 

Tırnak mantarı sorununun ilerleyen yaşlarda daha sık görülmesinin en önemli nedenleri arasında yaşlandıkça ayaklardaki kan dolaşımındaki azalma ve bağışıklık sistemindeki zayıflama sayılabilir. Ayak tırnaklarındaki mantar enfeksiyonu bazen tek bir tırnakta başlayıp diğer tırnaklara yayılabilir. Başka birinden enfeksiyon kapılması nadir bir durum olarak kabul edilir.

Tırnak mantarı sorunu yaşanması riskini artıran faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Yaş alma,
• Aşırı terleme,
• Daha önce bir ayak mantarı yaşanmış olması,
• Spor salonu, yüzme havuzu ya da duş gibi nemli ortak alanlarda çıplak ayakla yürünmesi,
• Küçük bir tırnak ya da cilt yaralanması veya sedef hastalığı gibi bir cilt rahatsızlığının bulunması,
• Dolaşım sorunları, diyabet ya da zayıflamış bir bağışıklık sisteminin olması.

Ciddi düzeyde tırnak mantarı sorunları şiddetli ağrıya ve tırnaklarda kalıcı hasara neden olabilir. Diyabet, ilaç ya da diğer durumlar nedeniyle bastırılmış bağışıklık sistemine sahip olunması, ayaklardan başka yerlere yayılan diğer ciddi enfeksiyonlara neden olabilmektedir.

Kontrol altına alınmamış diyabet hastalığı kişinin kan dolaşımının ve ayaklarındaki sinir ağının etkilenmesine neden olabileceği gibi bakteriyel cilt enfeksiyonu riski de artar. Bu yüzden bu tür hastalarda tırnak mantar enfeksiyonu dahil olmak üzere ayaklardaki küçük yaralanmalar sonucu ciddi komplikasyonlar gelişmesi riski söz konusudur. 

Tırnak Mantarı Teşhisi ve Tedavisi

Doktorlar muayene sırasında tırnak mantarını kolayca teşhis edebilirler. Bazı durumlarda enfeksiyona neden olan tırnak mantarının türünü tespit etme gerekliliği duyabilirler. Bu durumda tırnaktan bir parça alınır ve test için laboratuvara gönderilir.

Sedef hastalığı gibi bazı farklı durumlar zaman zaman tırnak mantarı enfeksiyonu gibi gözükmektedir. Buna ek olarak bakteri gibi mikroorganizmaların da tırnaklara bulaşması riski vardır. En iyi tedavi, enfeksiyonun nedeninin bilindiği durumlarda uygulanır.

Tırnak mantarı enfeksiyonlarının tedavisi zaman zaman zorlu bir süreç olabilir. Doktor tarafından verilen tedavi planına uymak çok önemlidir. Uygulanacak tırnak mantarı tedavisi soruna neden olan mantar türüne ve sorunun derecesine göre hasta özelinde değişiklik gösterebilmektedir. Sonuçların görülmesi aylar alabildiği gibi bazı durumlarda iyileşme sağlansa dahi yeniden enfeksiyon gözlemlenebilmektedir.

Tırnak mantarı sorununda doktorlar genellikle ağızdan alınan ya da tırnağa uygulanan antifungal ilaçlar reçete ederek düzenli kullanılmasını isterler. Gerekli görüldüğü durumlarda ise oral ve topikal antifungal tedaviler birlikte uygulanabilir.

Oral antifungal ilaçlar genellikle tırnak mantarı tedavisinde ilk tercih olarak kullanılır. Bunun nedeni enfeksiyonu topikal ilaçlara oranla daha hızlı temizlemeleridir. Bu amaçla terbinafin ve itrakonazol gibi etken maddelere sahip ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar yeni bir tırnağın enfeksiyondan arındırılmasına yardımcı olduğu gibi enfekte olan kısmın yavaşça değişmesine de katkıda bulunmaktadır. Oral antifungal ilaçlar tırnak mantarının tedavisinde ortalama 6 ila 12 hafta süreyle kullanılır. Ancak tırnağın tamamen büyümesine kadar tedavi sonucunun gözlemlenmemesi mümkündür. Bu durumda enfeksiyonun giderilmesi 4 ay ve daha fazla sürebilir. Bununla birlikte oral antifungal ilaçların ciddi yan etkilere neden olması riskinden dolayı kullanım sırasında düzenli kan tahlilleri aksatılmamalıdır.

Bunlara ek olarak ilaçlı oje ve ilaçlı tırnak kremi de tırnak mantarı tedavisinde kullanılabilen alternatiflerdir. Nadir olmakla birlikte bazı durumlarda antifungal ilacın doğrudan tırnak altındaki enfeksiyona uygulanabilmesi için tırnak geçici olarak çıkarılabilir. İlaçlara yanıt vermeyen, şiddetli enfeksiyon ve aşırı derecede ağrı görülen vakalarda tırnak kalıcı olarak alınabilir.